Một nghiên cứu có tính bước ngoặttiết lộ cholesterol trong não có thể đóng vai trò cơ bản trong việc làm xúctác cho sự hình thành các cụm beta amyloid, được cho là cơ chế trung tâm dẫnđến các triệu chứng thoái hóa tàn phá của bệnh Alzheimer.
Một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tếdo Đại học Cambridge dẫn đầu đã phát hiện ra nguyên nhân khiến các proteinamyloid beta kết cụm thành mảng bám tích tụ chậm và gây ra các triệu chứngthoái hóa cơ bản của bệnh Alzheimer.
“Hàm lượng amyloid beta thườngđược tìm thấy trong não thấp hơn hàng ngàn lần so với những gì chúng ta cầnđể quan sát nó tích tụ trong phòng thí nghiệm - vậy điều gì xảy ra trong nãođã khiến nó tích tụ?" Michele Vendruscolo, người dẫn đầu nghiên cứumới đặt câu hỏi.
Mặc dù khét tiếng là một phân tửliên quan đến bệnh tim mạch, cholesterol là một hợp chất cực kỳ quan trọng, cómặt trong màng bao quanh tất cả các tế bào của chúng ta. Cholesterol trong nãođặc biệt là cơ bản để cơ quan này hoạt động phù hợp. Có tới 25% tổng lượngcholesterol trong cơ thể được tìm thấy trong não và nhiều nghiên cứu đã chỉra rằng không có lượng cholesterol đó, não của chúng ta đơn giản là mấtchức năng.
Vì hàng rào máu-não thường ngăncholesterol trong máu đi vào não nên cơ quan này đã phát triển các quá trìnhriêng để tạo ra phân tử này độc lập với phần còn lại của cơ thể. Do vậy, hàmlượng cholesterol trong máu cao vốn có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch khôngnhất thiết tương quan với hàm lượng cholesterol cao trong não.
Nghiên cứu mới phát hiện ra rằngcholesterol trong màng tế bào lipit trong não thường khơi mào cho sự tích tụcủa các phân tử amyloid beta. Nghiên cứu báo cáo rằng mô hình hóa trong ốngnghiệm cho thấy sự tích lũy amyloid beta tăng lên 20 lần khi có mặtcholesterol.
Tất nhiên, do sự tương tác phức tạpgiữa chức năng não và cholesterol, kiến thức thu được ở đây không đơn giản làgiảm cholesterol trong não sẽ bảo vệ một người khỏi bệnh Alzheimer mà xét chocùng, não cần cholesterol để thực hiện chức năng hiệu quả.
“Câu hỏi đặt ra cho chúng ta hiệngiờ không phải là làm thế nào để loại bỏ cholesterol khỏi não mà là cách đểkiểm soát vai trò của cholesterol trong bệnh Alzheimer thông qua việc điều tiếttương tác của nó với amyloid beta. Chúng tôi không khẳng định rằngcholesterol là chất kích hoạt duy nhất cho quá trình tích tụ mà nó chắcchắn là một trong số đó”, Vendruscolo cho biết.
Trong những năm gần đây, đã có nghiêncứu bất đồng và không có tính kết luận về tác động của các chất statin hạcholesterol đối với chức năng nhận thức. Trong khi một số nghiên cứu với nhómđối tượng rất nhỏ thực tế chỉ ra rằng sử dụng statin dẫn tới suy giảm nhậnthức thì các nghiên cứu khác đã tìm thấy tác dụng hoàn toàn ngược lại với cácđối tượng biểu hiện nguy cơ mất trí nhớ thấp hơn.
Nghiên cứu mới này dường như đưa ramột lời giải thích tiềm năng thú vị cho sự bất nhất này, làm nổi bật các conđường sinh hóa khác nhau có thể dẫn đến chứng mất trí nhớ. Đối với một sốngười, thuốc giảm cholesterol có thể dẫn đến tác dụng bảo vệ nhận thức bằngcách giảm tích tụ các cụm amyloid beta trong não vốn dẫn đến bệnh Alzheimer,trong khi đó với những người khác, các loại thuốc này lại có khả năng gây vấnđề.
Đối với những người đang sử dụngthuốc hạ cholesterol và cần chúng, người ta hoàn toàn không khuyến cáo ngừngsử dụng các loại thuốc đó nhưng nghiên cứu sâu hơn về lĩnh vực mới hấp dẫn nàycó thể mở ra những cách mới để xử lí suy giảm nhận thức bằng cách can thiệpvào các cơ chế của não bộ.