Các bác sĩ tại Trung tâm Y tế Đạihọc Y Maryland (UMMC) đã thực hiện thành công ca phẫu thuật cấy ghép tim lợn biếnđổi gen cho người đầu tiên trên thế giới.

David Bennett, 57 tuổi, đã được ghép trái tim của một con lợnbiến đổi gen. Ca phẫu thuật kéo dài 8 tiếng ở Baltimore hôm 7/1, theo các bácsĩ phẫu thuật tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland. Đây là ca ghép tim lợn thànhcông đầu tiên ở người, mang lại hy vọng cho hàng trăm nghìn bệnh nhân suy tạng.

Tiến sĩ Bartley Griffith, giám đốc chương trình cấy ghép tim tạitrung tâm y tế, người thực hiện ca phẫu thuật, cho biết: “Tim có mạch, có áplực, đó như thể là tim của ông ấy. Trái tim mới đang hoạt động bình thường.Chúng tôi rất vui mừng nhưng cũng chưa biết tình hình ngày mai thế nào. Đây làđiều chưa từng được thực hiện trước đây.”

Từ lâu, các nhà khoa học đã nghiên cứu để biến đổi gen lợn để cóthể ghép tạng cho người. Nghiên cứu được đẩy nhanh trong thập kỉ qua bằng cáccông nghệ nhân bản và chỉnh sửa gene mới. Ca ghép của bệnh nhân Bennett diễn rachỉ vài tháng sau khi các bác sĩ phẫu thuật ở New York ghép thành công quả thậncủa một con lợn biến đổi gen vào một bệnh nhân chết não.

Các nhà nghiên cứu hy vọng những quy trình như thế này sẽ mở ramột kỷ nguyên mới của nền y học trong tương lai, giải quyết được tình trạngthiếu hụt tạng để hiến cho người.

“Đây là một sự kiện tiền đề, tôi tin rằng điều này sẽ dẫn đếnnhững thay đổi lớn trong việc điều trị các bệnh suy tạng”, Tiến sĩ DavidKlassen, Giám đốc y tế của Mạng lưới Chia sẻ Nội tạng thống nhất, cho biết. Tuynhiên, ông cũng lưu ý thêm về các thách thức và rào cản cần phải vượt qua trướckhi quy trình này được áp dụng rộng rãi, có thể kể đến như là tình trạng thảighép xảy ra sau phẫu thuật kể cả khi bệnh nhân nhận tạng phù hợp.

Trước ca phẫu thuật, ông Bennett cho biết “Hoặc là thực hiện cacấy ghép này, hoặc là chết. Tôi muốn sống. Đó là một ánh sáng le lói cuối đườnghầm, nhưng là lựa chọn cuối cùng của tôi”. Ông Bennett quyết định đánh cược vàophương pháp điều trị mới bởi không còn sự lựa chọn nào khác. Nếu không đượcghép tim, ông có nguy cơ tử vong. Thể trạng của ông cũng quá yếu để có đủ điềukiện nhận tim ghép từ người đã chết não. Hiện bác sĩ vẫn chưa chắc chắn về tiênlượng của ông. Bennett vẫn phải sử dụng một máy tim-phổi từ trước cuộc phẫuthuật. Song theo các chuyên gia, điều này khá bình thường đối với người mớighép tim.

Trái tim mới đang hoạt động hiệu quả và làm đầy đủ các chức năngcần thiết. Theo các bác sĩ, bệnh nhân đã có thể cai máy tim-phổi vào thứ ba.Ông Bennett được theo dõi chặt chẽ xem cơ thể có dấu hiệu thải ghép hay không.Trong 48 giờ đầu tiên, khoảng thời gian quan trọng nhất, cơ thể ông đã thíchứng tốt với trái tim mới mà không xảy ra sự cố. Ông cũng được theo dõi các bệnhnhiễm trùng, bao gồm cả porcine retrovirus, một loại virus lợn có thể truyềnsang người, nhưng nguy cơ này khá thấp.

Phẫu thuật ghép tạng từ động vật sang người được gọi làXenotransplantation, có lịch sử lâu đời. Hàng trăm năm trước, các bác sĩ đã nỗlực sử dụng máu và da của động vật cho bệnh nhân. Vào những năm 1960, một sốbệnh nhân đã được cấy ghép thận của tinh tinh, nhưng người sống lâu nhất chỉđược 9 tháng. Năm 1983, một em bé sơ sinh tên là Baby Fae đã được ghép tim từkhỉ đầu chó, tuy nhiên cô bé đã qua đời 20 ngày sau phẫu thuật.

Ghép tạng từ lợn thuận lợi hơn so với các loài linh trưởng vìchúng dễ nuôi hơn và đạt được kích thước của người trưởng thành trong vòng 6tháng. Van tim lợn thường được cấy ghép cho người, một số bệnh nhân mắc tiểuđường đã được ghép tế bào tuyến tụy của lợn, da lợn cũng đã được sử dụng tạmthời cho bệnh nhân bỏng.

Hai công nghệ mới hơn là chỉnh sửa gen và nhân bản đã giảm khảnăng thải ghép. Tim lợn từng được ghép thành công cho khỉ đầu chó. Người thựchiện phẫu thuật là Tiến sĩ Muhammad Mohiuddin, giáo sư phẫu thuật tại Trường YĐại học Maryland, người đã cùng tiến sĩ Griffith thành lập chương trình cấyghép tim. Song trước đó, nhiều người lo ngại phản ứng miễn dịch nguy hiểm cóthể đe dọa tính mạng người bệnh.

Tiến sĩ Jay Fishman, phó giám đốc trung tâm cấy ghép tại Bệnhviện Đa khoa Massachusetts, nói rằng nội tạng lợn có thể mang lại khả năng thựchiện thao tác di truyền, thời gian thực hiện sàng lọc các bệnh truyền nhiễm tốthơn.

Trái tim được cấy ghép cho ông Bennett là từ một con lợn đã đượcchỉnh sửa gen 10 lần. Các nhà khoa học đã loại bỏ hoặc bất hoạt 4 gen, bao gồmmột gen mã hóa phân tử gây ra phản ứng thải ghép ở người. Một gen tăng trưởngcũng bị bất hoạt để ngăn tim lợn tiếp tục phát triển sau khi được cấy ghép.

Các chuyên gia cũng đưa 6 gene người vào bộ gene của lợn (hiếntặng) và chỉnh sửa để chúng có khả năng chống chịu tốt hơn với hệ miễn dịch củacon người. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng một loại thuốc mới do tiến sĩ Mohiuddinvà Kiniksa Pharmaceuticals phát triển, giúp ức chế hệ thống miễn dịch, ngănchặn sự đào thải.