TSTrần Thị Hồng Hạnh (Viện Hóa sinh biển, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam) vàcộng sự đã nghiên cứu sử dụng phương pháp sắc ký "dấu vân tay” hóa học đểxây dựng bộ dữ liệu về thành phần các hoạt chất có trong mẫu dược liệu, làm cơsở cho việc đánh giá chất lượng dược liệu trên thị trường.

Trongcác công trình nghiên cứu của mình, TS Trần Thị Hồng Hạnh và cộng sự đã nghiêncứu sử dụng phương pháp sắc ký để tách chiết, phân lập, xác định các hợp chấthóa học có hoạt tính sinh học từ các nguồn dược liệu, đồng thời sử dụng phươngpháp sắc ký "dấu vân tay” hóa học (chromatographic fingerprinting, tứcthông tin hóa học của dược liệu được biểu thị dưới dạng sắc ký đồ, các phổ vàcác đồ thị...) để xây dựng bộ dữ liệu về thành phần các hoạt chất có trong mẫudược liệu, bao gồm cấu trúc hóa học, thành phần, hàm lượng chất, làm cơ sở choviệc đánh giá chất lượng dược liệu trên thị trường.

Thôngthường, việc xác định chính xác các hợp chất hữu cơ có trong dược liệu phải đốimặt với nhiều khó khăn do hàm lượng các chất có hoạt tính trong mẫu rất nhỏ,mức độ pha tạp giữa các chất có đặc điểm hóa học gần giống nhau tương đối caohay xảy ra sự biến đổi của các chất trong quá trình tách chiết…

Điềunày đặt ra thách thức khiến nhà khoa học phải xây dựng được một quy trình táchchiết tối ưu; tìm được các hợp chất mới, có hoạt tính; xác định đúng hàm lượngcủa hợp chất có trong mẫu; đánh giá được mức độ an toàn của các hợp để từ đóđịnh hướng phát triển được các loại dược liệu cho từng loại bệnh.

Trênthế giới, xu hướng sử dụng thuốc có nguồn gốc tự nhiên trong phòng và chữa bệnhngày càng tăng, đòi hỏi về chất lượng thuốc cũng ngày càng cao. Nước ta cónguồn tài nguyên thiên nhiên và kinh nghiệm sử dụng cây thuốc phong phú, trongđó có nhiều bài thuốc hay, cây thuốc có giá trị. Nhưng để phát huy được hiệuquả, Việt Nam còn phải nỗ lực nghiên cứu nhằm tiến dần tới các tiêu chuẩn chungcủa thuốc y học hiện đại: An toàn, hiệu quả và chất lượng.

Vớihướng nghiên các hợp chất hữu cơ và phương pháp tiếp cận này, TS Trần Thị HồngHạnh đã cho ra đời 39 bài báo quốc tế trên các tạp chí ISI, 8 công trình trêncác tạp chí chuyên ngành trong nước và là đồng tác giả của 9 bằng độc quyềnsáng chế về các hợp chất trong các loài sinh vật biển và thực vật (hảisâm, san hô, huệ biển, cúc trắng, lược vàng, cỏ lào...) do Viện Hóa sinh biển -Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam sở hữu.

Chịcũng đã chủ nhiệm 2 đề tài cấp Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam được nghiệm thuxuất sắc, gồm (i) nghiên cứu thành phần hóa học và tác dụng hạ đường huyết trênđộng vật thực nghiệm của lá cây đinh lăng và (ii) áp dụng phương phápfingerprint trong xác định thành phần thực phẩm chức năng.

Theođánh giá của các nhà khoa học, kết quả nghiên cứu chị có giá trị "đóng gópcho việc chuẩn hóa phương pháp" xác định, đánh giá, tìm kiếm những nhữngnguồn dược liệu mới cho Việt Nam và thế giới một cách bền vững. Nhưng để nhữngcông trình xuất sắc đó được ứng dụng thực tiễn trong tương lai, rất cần sự phốihợp và đầu tư của nhiều bên liên quan - bao gồm cả tổ chức nghiên cứu và doanhnghiệp - để hoàn thiện lý thuyết và thực nghiệm ở quy mô công nghiệp.

Vớithành tích nghiên cứu xuất sắc, TS Trần Thị Hồng Hạnh là một trong 3 nhà khoahọc nữ nhận Giải thưởng L'Oréal – UNESCO vì sự phát triển phụ nữ trong khoa họcnăm 2019 và là một trong 3 nhà khoa học Việt Nam có mặt trong danh sách 100 nhàkhoa học tiêu biểu châu Á năm 2020 do tạp chí Asian Scientist (Singapore) vừacông bố.